Şansın Matematiği_{Rastlantının Matematiği ve Efsanesi}

Rastlantılar çok etkileyici hikâyeler yaratırlar. Onları şaşırtıcı olaylar olarak görür, nadirliklerine hayret eder ve en iyilerinin çoğu matematiksel olarak öngörülebilir olay şeklinde açıklanabilmesine rağmen, her türlü mantıklı açıklamayı yok sayarız. Herhangi bir sosyal toplantıda bir rastlantı hikâyesi anlatın, bütün kulakların size dikkat kesildiğini göreceksiniz. Neden? Çünkü bu esrarengiz galakside, böyle hikâyeler kapsayıcı bir insani bağlantısallık olduğuna dair güçlü bir duygu iletirler, varoluşsal önemin kanıtlanmasına katkı yapar ve bireyselliğe duyduğumuz güçlü isteği onaylar.

Bu kitap, bize dünyanın gerçekte ne kadar muazzam ve ne kadar küçük olduğunu anımsatan hayret verici karşılaşmalar ve fantazmagorik hikâyelerin bir derlemesi. Bir hikâyenin olabilirliğini değerlendirmek için pratik matematiksel yöntemler sunuyor ve rastlantılar gerçekleştiklerinde bizleri neden aldatıcı bir şekilde şaşırttıklarını açıklamak için rastlantıların gerçekleşme sıklığının doğasını irdeliyor. Rastgelelik olgusunu anlamak için kullanılan matematiksel araçların ilk dönem gelişimleri boyunca bir tur atıyor, sonra da bizi rastlantıları çok sayıda rastgele olasılıkların devasa dünyasında yaşamanın sonuçları olarak düşünmeye sevk ediyor.

“Joseph Mazur’un Şansın Matematiği, okuru en uç olasılıkların tehlikeli ve tuhaf topraklarında gezdirirken elini hiç bırakmıyor; nedeni bağıntıdan ve olayı salt rastlantıdan ayırt ediyor.”

JORDAN ELLENBERG, How Not to Be Wrong: The Power of Mathematical Thinking’in yazarı

 “Gerçek hayat veya kurgudan alınan çok sayıda ilgi çekici rastlantıyı olasılık ve istatistiğin basit ve o kadar da basit olmayan matematiksel kavramlarıyla birlikte örerken, çeşitli tuhaf olayları ince detaylarıyla açıklayan usta bir yazarlık, bir yetenek gösterisi. Mazur’un kitabı size bu matematiğin bir kısmını öğretirken, şansın yaşamınızdaki rolünü büyülü düşünmeye başvurmadan anlama konusunda oldukça iyi bir donanım kazandırmış olacak.”

GİZEM KARAALİ, Journal of Humanistic Mathematics dergisinin editörü

 “Joseph Mazur, şans ve sürprizin tuhaf topraklarında bize açıklık ve çekicilikle yol gösteriyor. Bariz bir şekilde dikkat çeken rastlantıların, biz dünyanın büyüklüğünü hafife aldığımız için genellikle bizim hayal ettiğimizden daha fazla ihtimal dâhilinde olduğunu açıklıyor… Muhteşem bir kitap, batıl inanç ile kolay aldatılmanın panzehiri.”

IAN STEWART, Güzellik Neden Gerçekliktir ve Yaşamın Matematiği kitaplarının yazarı

“Bazı insanlar anlayamadıkları olayların arkasında tanrıya kadar gidebilecek mucizeler ararlar, bazen de yaratırlar. Örneğin, bir saniye önce aklınızdan geçen birisini köşeyi döndüğünüzde karşınızda bulursunuz ve bir an için medyum olduğunuzu ya da olağanüstü kabiliyetleriniz olduğunu sanırsınız. Kitapta buna benzer akıl almaz tesadüflerin hiç de gerçekleşemeyecek tesadüfler olmadığı, matematik-olasılık biliminin bu gibi tesadüfleri çok da basit, hemen hemen herkesin anlayabileceği hesaplamalarla izah edilebildiği gösterilmektedir. Herkesin merak, zevk ve ilgi ile okuyabileceği bir kitap!”

YILMAZ AKYILDIZ, Matematik Profesörü

“Bu tanıtım yazısını okuma şansınız oldukça düşüktü. En kaba hesapla bu ancak 50.000’de bir. Ama yine de ... işte buradasınız. Bu çok uzak görünen rastlantının gerçekleşmiş olması ne kadar tuhaf? İşte, sevgili okur elinizdeki kitap bu sorunun doğru yanıtını içeriyor.”

CHARLES SEIFE, Zero: The Biography of a Dangerous Idea’nın yazarı

“Şans ve rastlantının gizemlerini keşfe çıkan kitaplar arasına The Black Swan (Siyah Kuğu) ve The Improbability Principle tadında heyecan verici bir katkı.”

DAVID J. HAND, Imperial College’da matematik profesörü ve The Improbability Principle’ın yazarı

 “Sıradan bir okur olarak Şansın Matematiği sizi şaşırtacak. Örneğin DNA eşleşmesinin mahkemede her zaman kesin kanıt olmadığını ya da Disneyland’a yaptığınız tek seyahatte bir tanıdığınıza rastlama olasılığının düşündüğünüz kadar da beklenmedik bir şey olmadığını öğreneceksiniz. Matematikçi Joe Mazur, olasılığa dayalı sonuçların aslında çoğu zaman beklenmedik ve sezilmesi olanaksız şeyler olmadıklarını gösterdiği mükemmel bir kitaba imza atmış.”

FLORİN DIACU, Ödüllü kitap Megadisasters: The Science of Predicting the Next Catastrophe’un yazarı